پرتوی بر فیلسوف تاریک

author

  • سعید بینای مطلق دانشیار فلسفه، دانشگاه اصفهان،
Abstract:

هراکلیت افسوسی (550-480 پ م) از دیرباز فیلسوف تاریک نامیده می‌شود. نخستین‌بار تیمون اهل فیلیونت[i]، طنزنویس قرن سوم پیش از میلاد، سبک بیان هراکلیت را «معمّاوش»[ii] نامید. صفت سبک، سپس، به صاحب سبک داده شد. سرانجام هراکلیت فیلسوف «تاریک»[iii] نام گرفت. بنابرین عنوان کتاب پیشینه‌ای دیرینه دارد. دربارة پیش‌سقراطیان، به فارسی، منابع دیگری در اختیار نداریم، مگر نخستین فیلسوفان یونان، از مرحوم شرف‌الدین خراسانی، یا جهان‌شناسی هراکلیتوس افسسی هم‌راه با متن و ترجمة پاره‌نوشته‌های برجای‌مانده از او، از مهدی کهندانی؛ ازاین‌رو باید به فیلسوف تاریک خوشامد گفت. کتاب، نوشتة داریوش درویشی، چاپ نشر پرسش، 1391، و پژوهشی است در آرای هراکلیت، فیلسوف پیش‌سقراطی، و برگردان سخنان وی به زبان فارسی. در این مقاله نظری به مباحث کتاب می‌افکنیم و به یادآوری نکته‌هایی دربارة اندیشه‌های هراکلیت و داوری‌های نویسنده دربارة‌ آن‌ها بسنده می‌کنیم. حاصل بررسی نشان می‌دهد که این کتاب برای خوانندة  فارسی‌زبان ارزشی دوگانه دارد: یکی گردآوری برگردان‌های رایج کنونی، ازجمله برگردان‌های فارسی، از سخنان هراکلیت به‌هم‌راه اصل یونانی هریک؛ دوم بررسی پاره‌ای از مباحث اساسی اندیشة او.    

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

عمربن جاحظ ادیب فیلسوف

جاحظ مانند ولتر، نویسندۀ سرشناس فرانسوی، ادیبِ فیلسوف است، یعنی بعد ادبی وی بر بعد فلسفی­اش غالب است. او مانند سایر ادیبان و نویسندگان  بزرگ جهان به همۀ علوم و معارف عصرش اعمّ از فلسفه و کلام و سیاست و اقسام و الوان آداب و ادیان و مذاهب اشراف داشته و در برخی از آنها ماهر و حاذق بوده وکتاب و رساله نوشته است.  بزرگترین امتیاز جاحظ در میان نویسندگان عهد قدیم در این است که او مانند نویسندگان معروف عه...

full text

فارابى، فیلسوف تربیت

با آن‌که در ذهن و زمان فارابی، فلسفه‌ی تربیت حیات و هویت مستقل و بازشناخته‌ای ندارد، با ریزکاوی در آثار او می‌توان به شماری از مفاهیمی که امروزه در فلسفه‌ی تعلیم و تربیت مطرح است پی برد و دریافت که فارابی پس از جابر بن حیان و کندی، سومین فیلسوف تربیت در جهان اسلام است که پاره‌ای از دیدگاه‌های تربیتی او به یادگار مانده است. در جستار پیش رو تلاش شده است از رهگذر پژوهشی بنیادی- تاریخی و با تکیه بر...

full text

لویناس، فیلسوف دیگری

لویناس فیلسوفی است که از سنت پدیدار شناسانه‏ مقوله‏ی اخلاق را بررسی می‏کند. وی با محوریت دادن به مبحث «دیگری»، جایگاه مبحث اخلاق را در فلسفه‏های مضاف جستجو نمی‏کند بلکه آن را فلسفه‏ی اولی تلقی می‏کند. در این راستا، با طرح مفاهیمی از قبیل چهره، مسئولیت در برابر امر نامتناهی و دیگری می‏کوشد رهیافت پدیدار شناسانه‏اش را با محوریت مقوله‏ی اخلاق بسط دهد. در این مقاله، تلاش شده است با مروری اجمالی اهم...

full text

اسپینوزا، فیلسوف یا عارف؟

اسپینوزا از فیلسوفان قرن 17 اروپاست. به جهت آن‌که وی کل هستی را جوهری واحد می‌داند، برخی او را عارف وحدت وجودی انگاشته‌اند، اما با توجه عمیق‌تر به فلسفه وی معلوم می‌شود که او را نه تنها نمی‌توان عارف دانست بلکه وی از زمره فیلسوفان متجدد و پیرو دکارت (کارتزین)است و همان‌طور که فلسفه جدید مبتنی بر محوریت بشر و اندیشه اومانیستی است، فلسفه اسپینوزا نیز از این امر مستثنا نیست و لذا اندیشه او را نمی‌...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 19  issue 1

pages  1- 15

publication date 2019-03-21

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023